500 Üniversite Fikrini Gerçekçi Buluyor musunuz?

15 Ağustos 2008 Cuma

Üniversite Ücret-Harcama Dengesi

Üniversite Ücret-Harcama Dengesi
Yeni Üniversite açanlar hırslı başlayıp bir an önce kazanmaya başlamak istiyorlar. Her ne kadar Türkiye'de kazanç amaçlı üniversite kurulamasa da daha önceki yazımızda belirtildiği üzere iş adamları üniversite açarak dolaylı da olsa kazanıyorlar. Bu yazıda Üniversite Ücret-Harcama Dengesi üzerinde durulmakta açgözlü üniversiteler teşhir edilmektedir.
Bir dokun bin ah işit.
"Kolay yoldan para kazanmanın yeni yolu: Vakıf Üniversiteleri" başlıklı yazım üzerine yüzlerce mesaj aldım.
Meğer ne çok insan aynı dertten muzdaripmiş.
Fakat bir tanesi özellikle içimi acıttı.
YÖK'ün "ücret-harcama dengesi" tablosunun en altında yer alan benim üniversite demeye dilimin varmadığı Beykent'ten yazan Emre şu satırlarla yansıtmış okulundaki çarpık durumu ve bunun sonuncunda gencecik bir öğrenci olarak kendi ruh halini.
"Ben bir Beykent Üniversitesi öğrencisi, pardon müşterisi mi demeliyim tam bilemiyorum ama bugün yazmış olduğunuz yazının duygularıma tercüman olduğunu ifade etmek isterim. Yazdıklarınız tamamıyla doğru. Maalesef benim de okumuş olmakta olduğum bu okul sadece ticari amaç güden bir işletme. Aslında almış olduğum eğitimin kalitesi buna değse inanın içim yanmaz ama maalesef değil.
Her şey bir yana size komik bir şey de söylemek isterim. Okulumuzun çok değerli akademisyenleri nedense Beykent'in Türkiye'nin en iyi üniversiteleri arasında olduğunu iddia ediyorlar. Nedenini hâlâ anlamış değilim!
Keşke okulda kişi başına düşen bilgisayar sayısını, internet hızını, laboratuar sayısını kantindeki yemek fiyatlarını da yazabilseydiniz. Tabi yazının konusu bu değil. Ama inşallah bir gün bunları da yazarsınız. Çünkü Türkiye'de Beykent gibi üniversitelerin sayısının birden çok olduğunu bilmek, bu yaşımda geleceğe karamsar bakmama yetiyor..."
Beykent'ten Emre'nin mesajı aynen böyle.
İnsanın içi acıyor. Fakat YÖK dahil yetkililerde "tık" yok!
Ha bu arada sakın yanlış anlaşılmasın.
Tüm vakıf üniversitelerini bu kategoriye sokmak büyük haksızlık olur.
Geçen yazımda gerçekten hakkını vererek bu işi yapan-yapmaya çalışan Koç-Sabancı-TOBB ETÜ gibi üniversitelerin öğrenci başına yaptıkları, aldıklarından daha fazlasını öğrenciye geri döndüren harcama tablosunu vermiştim.
Mesaj gönderen bir çok okur tablonun tamamını merak etmiş. YÖK'ün 2005-2006 yılı için hazırladığı rapordan ücret-harcama tablosunu ilgilenenlerin dikkatine sunuyorum.
İnşaat mühendisi Ceyda Akan vakıf üniversitelerinin fikir babası İhsan Doğramacı'nın tırnaklarıyla kaza kaza kurduğu Bilkent Üniversitesi'ni zikretmeme alınmış.
Mesajı aynen şöyle.
"Yazınız duygu ve düşüncelerimize tercüman oldu. Ben ODTU İnşaat mühendisliği mezunuyum yakın zamana kadar devlet üniversitelerinin daha iyi olduğunu düşünüyor özel üniversitelere hep temkinle yaklaşıyordum; ta ki kardeşim Bilkent İsletme Bölümü'nden mezun olana kadar. Gerçekten çok iyi olanaklar içinde çok iyi bir eğitim aldı. Sayın İhsan Doğramacı'ya Türkiye'de vakıf üniversitesi konusunda ilk adımı attığı ve halen başarılarını arttırarak devam ettirdiği için teşekkürü bir borç biliyorum. Vakıf üniversitelerinin ilki olan bu basarili üniversitenin yazınızda yer almamasına çok şaşırdım. Özel bir sebebi varsa lütfen biz okurlarınızla paylaşınız..."
Özel bir sebebi yok. Bilkent sıralamada iyiler arasında ilk üçte olmasa da öğrenciye yaptığı yatırımlar açısından gayet iyi bir durumda. Geçen yazımda yer darlığından dolayı tablonun tamamını yayınlayamadım. Şimdi yayınlıyorum, tablodan Bilkent'in durumunun hiç de fena olmadığı görülebilir.

Bu arada bir çok öğrenci ve veli üniversitelerin fahiş ücretlerinden şikayet ediyor. Kimi zaman Amerika'daki en iyi üniversitelerin bile üzerine çıkan fiyatlar bence de gözden geçirilmeli. Fakat burada esas mesele ücretten çok ücretin karşılığının nasıl geri verildiği.

Bu yıl eğitime başlayacak Özyeğin Üniversitesi, kendisi de zamanında Harvard da burslu okumuş olan Hüsnü Bey 'in geliştirdiği yaratıcı kredi finansmanı modeliyle neredeyse öğrencilerin tamamına yüzde 50'den yüzde 100'e varan burs imkanları sunuyor.

Demek ki istenince oluyor.
Dün öğle yemeğinde buluştuğum gelecek yıl eğitime başlayacak Kemerburgaz Üniversitesi'nin kurucularından İmam Altınbaş uzun uzun mesleki eğitime verdikleri önemi ve vakıf için ayırmayı planladıkları kaynakları anlattı. Önceki yazımda aktardığım Yüksel Mermer'in kolay yolda para kazanma hesabına katılmadığını da tekrarladı.

İkincisi yasal statüleri gereği vakıf üniversiteleri "kâr amacı güdemez."
Eğer Türkiye'de bu işi tamamen kâr amacıyla yapmak isteyenler varsa ki var, o zaman vakıf üniversitesi kılıfının arkasına saklanmadan, dolayısıyla vakıf üniversitesi olmanın vergi dahil bir çok avantajından yararlanmadan açıkça yapsınlar. Kâr amacı güden özel statülü üniversitelerle vakıf üniversiteleri bir birine karışmasın. Böylece öğrenci seçimini "parayı basıp diploma almakla-adam gibi eğitim almak" (1 ayda üniversite diploması) arasında daha baştan yapabilsin.
Ama maalesef yasal alt yapı buna da müsaade etmiyor.
Böylece çürüklerle sağlamlar aynı sepette değerlendiriliyor.
Bir diğer husus üniversitelerin finansmanı konusunda vakfın katkısı, bilimsel çalışmaların kârlı projelere dönüştürülmesi, bağış, sponsorluk gibi kalemler yerine tüm ağırlığın öğrenci gelirlerine verilmesi. Bütün ağırlığını öğrenci gelirlerine yaslayan mali sistemli vakıf üniversitelerinin kaçınılmaz sonu ya iflas ya da bu işi hakkıyla yapan bir eğitim kurumu olmaktan vazgeçmektir.

"Ücret-harcama tablosu" en azından bir kriter açısından hangi vakıf üniversitesinin mukadderattının yakın gelecekte ne olacağının sinyalini vermektedir.
Umarım asıl mesajı alması gerekenler almıştır.

Vakıf Üniversitelerinin
Gelir Ücret ve Öğrenci Başına Harcamaları *
Üniversite **
Toplam Gelir
(YTL)
Öğrenci
Gelirlerinin
Toplam Gelire
Oranı
(yüzde)
Öğrenci Ücreti
(YTL)
Öğrenci
Başına
Harcama
(YTL)
Bilkent
176.368.891
47,12
13.000
10.313
Yeditepe
166.417.903
83,05
13.000-26.000
9.346
Sabancı
85.339.721
26,85
19.500
30.013
Başkent
71.619.904
67,65
6.480 dolar
7.944
Koç
61.773.957
54,87
13.500 dolar
16.640
Bilgi
61.179.272
91,82
15.900
6.432
Fatih
54.793.814
43,8
4.000-6.850 dolar
11.395
Kültür
37.508.508
84,84
12.500
5.220
İzmir Ekonomi
29.372.704
91,21
6.000dolar
9.480
İstanbul Ticaret
28.439.933
84,52
9.500
4.949
Kadir Has
28.188.117
83,5
10.000-13.000
4.789
Beykent
27.804.076
87,11
11.500
2.611
Bahçeşehir
25.097.303
92,7
12.500
4.508
Maltepe
22.231.383
49,34
11.000-18.000
4.447
Atılım
20.299.903
95,51
7.500 dolar
5.056
Çankaya
19.295.378
92,66
5.800 dolar
4.175
Işık
18.019.619
87,69
13.600
10.375
Haliç
14.770.174
90,55
7.500-12.000
4.538
Doğuş
13.932.168
92,17
12.600-13.800
6.766
TOBB ETÜ
12.865.522
21,03
11.000
19.430
Çağ
10.063.079
87,49
10.950
4.037
Ufuk
7.791.728
40,44
6.250 dolar
7.024
Yaşar
6.937.660
89,87
9.000
3.838
Okan
5.759.815
91,72
10.850
5.349
*YÖK, "Vakıf Üniversiteleri 2007" raporundan yararlanılmıştır.
**Tablo, 2005-2006 akademik dönemi itibariyle en az
iki yıldır faaliyette olan vakıf üniversitelerini kapsıyor.
Referans / Eyüp Can

Hiç yorum yok: